Tìm kiếm và khai thác mật ong rừng tự nhiên như thế nào?

Khai thác mật ong rừng là một trong những hoạt động trong văn hoá của người dân tại vùng Tây Bắc. Đây là nơi hàng nghìn bầy ong rừng lựa chọn vị trí làm tổ, vậy nên người dân nơi đây thường có nhiều cách để tìm và biết được cách khai thác mật ong một cách khéo léo nhưng lại không làm ảnh hưởng tiêu cực đến tài nguyên rừng và không làm chết ong.

Tìm hiểu đôi nét về mật ong rừng

Mật ong rừng là loại mật được ong hoang dã và sống trong môi trường rừng núi tự nhiên, làm tổ, lấy phấn hoa rồi làm mật trên cách cành, thân cây cao hoặc các vách đá treo leo trên cao. Con người thường sẽ không can thiệp vào bất cứ quá trình sinh sống và làm mật của chúng nên loại mật ong rừng này sẽ rất chất lượng, có độ sánh và mùi thơm đặc trưng.

Thời điểm nào nên đi khai thác mật ong rừng?

Vào mỗi năm, khoảng từ tháng 3 đến tháng 6 dương lịch, khi mà các loài hoa ở núi rừng Tây Bắc nở rộ, có màu sắc rực rỡ thì đó chính là thời điểm mà ong rừng vào làm tổ, chia đàn, lấy mật. Lúc này, bà con đồng bào nơi đây (hầu hết là nam giới) sẽ đi tìm, trèo và khai thác mật ong.

Cách tìm mật ong rừng tự nhiên

Tuy đã xác định được thời điểm thích hợp để đi khai thác mật ong rừng. Nhưng không đơn giản là cứ vào rừng là sẽ tìm được và khai thác mật, quy trình này còn khó khăn và phức tạp hơn nhiều. Có 2 trường hợp để người dân có thể tìm thấy mật:

Vô tình nhìn thấy tổ ong rừng

Bà con đồng bào vùng Tây Bắc có thể nhìn thấy tổ ong rừng trên cành cây trong quá trình đi lấy măng, lấy củi hoặc bắt cá và người nào nhìn thấy đầu tiên thì tổ ong đó sẽ là của họ. Ngay khi nhìn thấy tổ ong, họ chỉ cần làm 1 kí hiệu dưới gốc cây, có thể làm đơn giản là lấy dao chặt vài miếng vào thân cây hoặc phên 1  nứa nhỏ và cắm vào gốc cây thì đã chứng tỏ được rằng tổ ong này đã có người nhìn thấy trước. Đây là quy ước rõ ràng của bà con đồng bào với nhau tại Tây Bắc.

Đi tìm tổ ong

Cách này thì lại có phần vất vả hơn nhưng lại thu được nhiều mật hơn. Thường thì mỗi nhóm đi tìm sẽ có khoảng từ 3 – 5 người mang gạo và thức ăn vào rừng để tìm tổ ong trong và ngày. Họ sẽ phải tìm ở những triền núi hướng về phía Tây, vì ong rất ưa nắng nên luôn làm tổ ở những nơi có nhiều ánh sáng mặt trời nhất, đây là vị trí vừa khô cahnhs và cũng lấy mật một cách nhanh chóng hơn.

Quá trình thực tế khai thác mật ong rừng

Mỗi chuyến đi khai thác mật ong trong rừng thường sẽ cần ít nhất 2 người (với tổ ong ở cây thấp và gần bản), từ 3 – 5 người nếu đi tìm và khai thác trong khu vực rừng già hoặc cây có nhiều tổ, phải đi dài ngày. Quá trình tìm tổ ong rừng, người dân nơi đây sẽ phải vượt dốc, chui nhủi trong rừng, vậy nên đòi hỏi cần có sức bền rất tốt.

Ngay khi tìm được vị trí có nhiều tổ ong rừng treo lủng lẳng trên cây, trong đoàn sẽ cử ra người can đảm và leo trèo giỏi nhất. Cùng lúc đó các công việc sẽ được tiến hành một cách nhanh chóng, ai trong đoàn cũng tự biết công việc riêng của mình như chặt cây để đốt lửa, tạo khói, làm thang bằng dây nứa để trèo cây. Và quan trọng nhất là dựa vào thời điểm để khai thác mật ong rừng.

Nếu là vào ban ngày, thường người dân sẽ khai thác tổ ong có kích thước và số lượng nhỏ vào thời điểm này, bởi nếu số lượng nhiều thì việc trèo lên và lấy mật ở tổ này, tổ ong khác sẽ tấn công dữ dội, nên họ sẽ phải chờ đến tối. Bắt vào ban ngày thì đoàn khai thác sẽ cần phải lấy thật nhiều củi khô và lá cây tươi, chất thành đống và đốt ngay dưới tổ ong, ong rất sợ khói nên sẽ bay ra khỏi tổ. Lúc này người dân nơi đây sẽ tiến hành trèo lên và lấy mật.

Nếu gặp hơn 3 tổ ong trên 1 cây thì việc khai thác vào ban đêm là sự lựa chọn hàng đầu. Khi khai thác vào thời điểm này, người trèo lên sẽ phải cầm theo đuốc và trèo lên đến nơi thì châm lửa để xua đuổi ong đi. Tiếp theo, thợ trèo mới dùng dao để cắt bỏ phần 1+2 ra khỏi tổ ong, phần số 3 còn lại là bọng mật thì sẽ dùng nilon để gói lại.

Lời kết

Khai thác mật ong rừng là điều không hề dễ dàng và đây cũng là loại thực phẩm quý, bổ dưỡng và có mùi thơm đặc trưng rất khác biệt so với loại mật ong nuôi. Vậy nên bạn hãy cẩn thận và tìm hiểu thật kỹ trước khi mua mật ong rừng cho gia đình mình. Bên cạnh mật ong rừng, bạn có thể tham khảo một số món ăn đặc sản Tây Bắc thơm ngon, chất lượng tại thittraugacbep.com.vn để làm quà biếu, món ăn chiêu đãi, giúp cho bữa ăn nhà mình được phong phú và độc lạ hơn, liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline để được hỗ trợ nhanh nhất bạn nhé!