Nấm ngọc cẩu là một dược liệu quý được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng có nhiều loại nấm ngọc cẩu khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và công dụng riêng biệt. Bài viết này sẽ giới thiệu các loại nấm ngọc cẩu phổ biến, cách phân biệt nấm ngọc cẩu và lựa chọn loại nấm phù hợp nhất để ngâm rượu.
Nấm ngọc cẩu có những loại nào?

Nấm ngọc cẩu (tên khoa học: Xylaria nigripes) có nhiều loại khác nhau dựa trên nơi sinh trưởng, hình dáng và màu sắc. Về cơ bản, người ta thường phân chia nấm ngọc cẩu thành các loại chính sau:
- Nấm ngọc cẩu núi: Mọc tự nhiên ở vùng núi cao, thường có kích thước nhỏ hơn nhưng hàm lượng dược chất cao. Loại này được đánh giá là quý hiếm và có giá trị dược liệu cao nhất.
- Nấm ngọc cẩu rừng: Mọc trong các khu rừng ẩm ướt, có kích thước trung bình, thân đen bóng. Đây là loại phổ biến và được sử dụng nhiều trong các bài thuốc.
- Nấm ngọc cẩu đồng: Mọc ở những khu vực đồng bằng, có kích thước lớn hơn nhưng hàm lượng dược chất thấp hơn.
- Nấm ngọc cẩu nuôi trồng: Được nuôi trồng trong điều kiện nhân tạo, có hình dạng đẹp, đồng đều nhưng hàm lượng dược chất không cao bằng nấm tự nhiên.
Ngoài ra, có một số loại nấm mọc tương tự nấm ngọc cẩu như nấm Vân Chi hay nấm Linh Chi đen, nhưng chúng thuộc các chi khác và có công dụng khác biệt.
Phân loại nấm theo đực cái
Trong dân gian, người ta thường phân loại nấm ngọc cẩu thành hai loại là “đực” và “cái” dựa trên hình dáng bên ngoài:
Nấm ngọc cẩu đực:
- Thân thẳng, dài và cứng
- Phần đầu nhỏ và thon
- Màu đen bóng đều
- Ruột màu trắng hoặc vàng nhạt
- Thường được sử dụng để bổ thận dương, tăng cường sinh lý

Nấm ngọc cẩu cái:
- Thân ngắn hơn, hơi cong
- Phần đầu to và tròn
- Màu đen pha nâu
- Ruột màu trắng ngà hoặc hơi vàng
- Thường được dùng để bổ thận âm, cải thiện sức khỏe tổng thể
Việc phân loại này chủ yếu dựa trên kinh nghiệm dân gian và không hoàn toàn chính xác theo khoa học, nhưng vẫn được nhiều người áp dụng trong việc lựa chọn nấm ngọc cẩu cho các mục đích sử dụng khác nhau.
Phân loại dựa trên màu sắc ruột nấm
Một cách phân loại khác của nấm ngọc cẩu là dựa vào màu sắc phần ruột bên trong:
Nấm ngọc cẩu ruột đỏ:
- Mùi thơm nhẹ, vị đắng vừa phải
- Thường được đánh giá là loại chất lượng tốt, thích hợp cho các bài thuốc bổ dưỡng
- Giá trị cao hơn các loại khác

Nấm ngọc cẩu ruột vàng:
- Bên trong có màu vàng nhạt đến vàng đậm
- Mùi thơm rõ rệt, vị đắng mạnh hơn
- Được cho là có tác dụng mạnh với các chứng bệnh về thận và sinh lý
- Phổ biến trong các bài thuốc cổ truyền
Nấm ngọc cẩu ruột nâu hoặc xám:
- Phần ruột có màu nâu nhạt hoặc xám
- Mùi ít thơm hơn, vị đắng nhiều
- Thường là nấm già hoặc đã để lâu
- Chất lượng và hiệu quả thấp hơn
Màu sắc của ruột nấm phần nào phản ánh tuổi của nấm, điều kiện sinh trưởng và hàm lượng dược chất bên trong. Nấm có ruột trắng và vàng thường được ưa chuộng hơn trong các bài thuốc.
Loại nấm nào ngâm rượu tốt hơn?

Khi chọn nấm ngọc cẩu để ngâm rượu, có một số tiêu chí cần lưu ý để đạt hiệu quả tốt nhất:
- Nguồn gốc: Nấm ngọc cẩu núi và nấm ngọc cẩu rừng tự nhiên thường được đánh giá cao hơn và cho hiệu quả tốt hơn khi ngâm rượu. Tuy nhiên, chúng thường có giá thành cao và khó tìm mua.
- Hình dáng: Nên chọn nấm có thân thẳng, đều, không bị gãy vụn. Nấm đực thường được ưa chuộng hơn cho mục đích ngâm rượu bổ thận tráng dương.
- Màu sắc ruột: Nấm có ruột màu trắng hoặc vàng nhạt được xem là tốt nhất để ngâm rượu. Khi bẻ ngang thân nấm, ruột nên đồng nhất về màu sắc, không có đốm đen hay vết mốc.
- Độ khô: Nấm phải được phơi hoặc sấy khô hoàn toàn, không còn độ ẩm. Nấm khô sẽ có tiếng kêu giòn khi bẻ và không bị mềm.
- Mùi hương: Nấm ngọc cẩu chất lượng tốt thường có mùi thơm nhẹ đặc trưng, không có mùi hôi hay mùi mốc.
- Kết hợp các loại: Một số bài thuốc truyền thống khuyên nên kết hợp cả nấm đực và nấm cái với tỷ lệ thích hợp (thường là 7:3 hoặc 6:4) để cân bằng âm dương và đạt hiệu quả tốt nhất.
Đối với mục đích bổ thận tráng dương, nấm ngọc cẩu đực ruột trắng hoặc vàng từ vùng núi cao được xem là lựa chọn tối ưu nhất. Tuy nhiên, tùy vào mục đích sử dụng cụ thể và tình trạng sức khỏe, có thể lựa chọn loại nấm phù hợp hoặc phối hợp các loại nấm với nhau.
Kết luận
Nấm ngọc cẩu với nhiều loại và đặc tính khác nhau đã chứng minh được giá trị y học qua hàng nghìn năm sử dụng. Việc hiểu rõ và phân biệt được các loại nấm ngọc cẩu sẽ giúp bạn lựa chọn được sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng. Dù bạn chọn loại nào, điều quan trọng là đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và chất lượng tốt. Nếu bạn quan tâm đến các sản phẩm từ tự nhiên chất lượng cao, hãy ghé thăm Thịt Trâu Gác Bếp hoặc liên hệ hotline 0946 996 363 để được tư vấn chi tiết và đặt hàng các sản phẩm thảo dược uy tín.

CEO Nguyễn Hoàng Luân, là người sáng lập và hiện đang giữ chức vụ CEO của công ty Thịt Trâu Gác Bếp, một thương hiệu uy tín và chất lượng trong lĩnh vực thực phẩm tại Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành chế biến thực phẩm, ông Luân đã xây dựng và phát triển công ty từ những ngày đầu tiên với niềm đam mê và tâm huyết với ẩm thực truyền thống. Sinh ra và lớn lên tại vùng núi Tây Bắc, ông hiểu rõ giá trị của thịt trâu gác bếp không chỉ là một món ăn mà còn là di sản văn hóa của dân tộc.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://thittraugacbep.com.vn/
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 81 Phạm Văn Chiêu, Phường 8, Gò Vấp, Hồ Chí Minh, Việt Nam