Nấm ngọc cẩu (còn gọi là nấm linh chi vàng hay nấm đông trùng hạ thảo) là loại nấm dược liệu quý được nhiều người săn đón nhờ giá trị dinh dưỡng và dược tính cao. Thay vì phải mua với giá đắt đỏ, bạn hoàn toàn có thể tự trồng nấm ngọc cẩu tại nhà với chi phí hợp lý. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách trồng nấm ngọc cẩu đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà.
Điều kiện cần thiết để trồng nấm ngọc cẩu
Nhiệt độ và độ ẩm
- Nhiệt độ phù hợp: 20-25°C trong giai đoạn phát triển sợi nấm và 18-22°C trong giai đoạn ra quả thể
- Độ ẩm: 70-80% trong giai đoạn nuôi sợi và 85-95% trong giai đoạn ra quả thể

Ánh sáng
- Giai đoạn nuôi sợi: Nấm cần môi trường tối
- Giai đoạn ra quả thể: Cần ánh sáng tán xạ, không chiếu trực tiếp
Không gian trồng
Bạn có thể trồng nấm ngọc cẩu trong:
- Phòng kín được vệ sinh sạch sẽ
- Nhà kính cỡ nhỏ
- Tủ ươm nấm tự chế
Nguyên liệu và dụng cụ cần chuẩn bị
Nguyên liệu
- Giống nấm ngọc cẩu chất lượng (có thể mua từ các cơ sở cung cấp giống nấm uy tín)
- Ngũ cốc (gạo lứt, thóc, kê, lúa mạch…) hoặc cám gạo
- Dưỡng chất bổ sung: bột sắn, bột ngô, đường glucose, cám ngô
- Nước sạch
- Vôi bột (để điều chỉnh độ pH)
Dụng cụ
- Bình thủy tinh hoặc túi nhựa chịu nhiệt đã khử trùng
- Nồi hấp hoặc nồi áp suất để khử trùng nguyên liệu
- Nhiệt kế và ẩm kế để theo dõi điều kiện trồng
- Bình xịt để duy trì độ ẩm
- Đèn LED với ánh sáng xanh-đỏ (nếu cần)
- Găng tay, khẩu trang, cồn 70° để khử trùng
Quy trình trồng nấm ngọc cẩu chi tiết
Bước 1: Chuẩn bị môi trường nuôi cấy
Công thức môi trường nuôi cấy thông dụng:
- 70% gạo lứt hoặc thóc
- 15% cám gạo
- 10% bột ngô hoặc bột sắn
- 3% đường glucose
- 1% vôi bột
- 1% thạch cao (để điều chỉnh độ cứng của môi trường)
Cách thực hiện:
- Ngâm gạo lứt/thóc trong nước sạch khoảng 10-12 giờ
- Để ráo nước, sau đó trộn đều với các nguyên liệu còn lại
- Điều chỉnh độ ẩm của hỗn hợp đạt khoảng 60-65% (khi bóp hỗn hợp, nước không chảy ra nhưng cảm thấy ẩm)
- Đóng hỗn hợp vào bình thủy tinh hoặc túi nhựa chịu nhiệt
- Khử trùng bằng cách hấp ở 121°C trong khoảng 2-3 giờ
Bước 2: Cấy giống nấm
- Để nguội môi trường nuôi cấy đã khử trùng (24-48 giờ)
- Khử trùng không gian làm việc và dụng cụ bằng cồn 70°
- Đeo găng tay, khẩu trang sạch
- Mở bình/túi môi trường một cách cẩn thận
- Cấy giống nấm vào môi trường (khoảng 3-5% lượng giống so với trọng lượng môi trường)
- Đậy kín bình/buộc chặt túi
- Dán nhãn ghi rõ ngày cấy giống

Bước 3: Nuôi sợi nấm
- Đặt bình/túi đã cấy giống vào nơi tối, nhiệt độ 20-25°C
- Duy trì độ ẩm không khí 70-80%
- Theo dõi sự phát triển của sợi nấm (sợi nấm có màu trắng)
- Thời gian ủ sợi khoảng 30-45 ngày cho đến khi sợi nấm lan đầy bình/túi
Bước 4: Kích thích ra quả thể
- Khi sợi nấm đã phát triển đầy bình/túi, chuyển sang môi trường có ánh sáng tán xạ
- Giảm nhiệt độ xuống 18-22°C
- Tăng độ ẩm lên 85-95% bằng cách phun sương nhẹ
- Đảm bảo thông gió nhẹ nhàng
- Sau khoảng 10-15 ngày, nấm bắt đầu hình thành mầm quả thể
Bước 5: Chăm sóc và thu hoạch
- Phun sương nhẹ 2-3 lần/ngày để duy trì độ ẩm
- Theo dõi sự phát triển của quả thể nấm
- Sau 20-30 ngày kể từ khi xuất hiện mầm, nấm ngọc cẩu sẽ phát triển hoàn thiện với màu vàng cam đặc trưng
- Thu hoạch nấm khi quả thể có màu vàng cam đều, chắc và đặc trưng
- Sử dụng kéo sạch để cắt nấm, tránh làm tổn thương môi trường nuôi cấy
Một số lưu ý quan trọng khi trồng nấm ngọc cẩu
Về vệ sinh và khử trùng
- Luôn đảm bảo dụng cụ, không gian và tay sạch sẽ
- Khử trùng thường xuyên bằng cồn 70° hoặc dung dịch javen pha loãng
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với bình/túi nuôi cấy khi không cần thiết
Về điều kiện môi trường
- Theo dõi nhiệt độ và độ ẩm thường xuyên bằng nhiệt kế và ẩm kế
- Điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nấm
- Tránh những thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm
Về giống nấm
- Chọn mua giống nấm từ các nguồn uy tín
- Kiểm tra kỹ giống nấm trước khi sử dụng
- Tránh sử dụng giống nấm quá cũ hoặc có dấu hiệu nhiễm bệnh

Về dịch bệnh
- Thường xuyên kiểm tra bình/túi nuôi cấy
- Loại bỏ ngay những bình/túi có dấu hiệu nhiễm mốc xanh, đen hoặc các loại nấm mốc lạ
- Tách riêng bình/túi có dấu hiệu bất thường để tránh lây lan
Một số vấn đề thường gặp và cách khắc phục
Sợi nấm phát triển chậm
Nguyên nhân:
- Nhiệt độ quá thấp
- Giống nấm kém chất lượng
- Môi trường nuôi cấy không phù hợp
Khắc phục:
- Điều chỉnh nhiệt độ phù hợp (20-25°C)
- Thay đổi nguồn giống nấm
- Kiểm tra lại công thức môi trường nuôi cấy
Nấm không ra quả thể
Nguyên nhân:
- Độ ẩm không đủ
- Thiếu ánh sáng
- Nhiệt độ không phù hợp
Khắc phục:
- Tăng cường phun sương để duy trì độ ẩm 85-95%
- Bổ sung ánh sáng tán xạ (không chiếu trực tiếp)
- Điều chỉnh nhiệt độ xuống 18-22°C
Nhiễm mốc hoặc vi khuẩn
Nguyên nhân:
- Khử trùng không kỹ
- Môi trường làm việc không sạch
- Giống nấm đã nhiễm bệnh
Khắc phục:
- Loại bỏ ngay bình/túi bị nhiễm
- Tăng cường khử trùng dụng cụ và không gian
- Kiểm tra kỹ nguồn giống nấm
Trồng nấm ngọc cẩu tại nhà là một hoạt động thú vị và mang lại nhiều lợi ích. Mặc dù đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, nhưng với quy trình hướng dẫn chi tiết trên, bạn hoàn toàn có thể thành công trong việc trồng loại nấm quý này. Ngoài việc tự tạo nguồn thực phẩm chất lượng cho gia đình, bạn còn có thể phát triển thành mô hình kinh doanh nhỏ mang lại thu nhập ổn định.
Nếu bạn yêu thích nấm ngọc cẩu cùng các loại thực phẩm tự nhiên vùng Tây Bắc, đừng quên ghé thăm thittraugacbep.com.vn để tham khảo và mua các sản phẩm chất lượng.

CEO Nguyễn Hoàng Luân, là người sáng lập và hiện đang giữ chức vụ CEO của công ty Thịt Trâu Gác Bếp, một thương hiệu uy tín và chất lượng trong lĩnh vực thực phẩm tại Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành chế biến thực phẩm, ông Luân đã xây dựng và phát triển công ty từ những ngày đầu tiên với niềm đam mê và tâm huyết với ẩm thực truyền thống. Sinh ra và lớn lên tại vùng núi Tây Bắc, ông hiểu rõ giá trị của thịt trâu gác bếp không chỉ là một món ăn mà còn là di sản văn hóa của dân tộc.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://thittraugacbep.com.vn/
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 81 Phạm Văn Chiêu, Phường 8, Gò Vấp, Hồ Chí Minh, Việt Nam