Nhận Biết Cây Ba Kích, Phân Biệt Củ Ba Kích Như Thế Nào?

Ba kích là một trong những dược liệu quý được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền Việt Nam. Với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, đặc biệt là khả năng bổ thận tráng dương, ba kích ngày càng được nhiều người tìm kiếm. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách nhận biết đúng cây và củ ba kích thật. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về đặc điểm nhận biét cây ba kích, cách phân biệt củ ba kích thật, cũng như tìm hiểu về các loại ba kích hiện có trên thị trường.

Hướng dẫn cách nhận biết cây ba kích

Cây ba kích có những đặc điểm riêng biệt giúp phân biệt với các loại cây khác:

Hình dáng và kích thước

• Cây ba kích là loại dây leo mảnh, có thể dài từ 5-15 mét tùy theo điều kiện sinh trưởng.
• Thân cây có màu xanh khi còn non và chuyển sang màu nâu khi già.
• Thân cây có nhiều nốt sần và có khả năng bám vào các vật thể xung quanh.

Lá

• Lá ba kích mọc đối xứng, hình bầu dục hoặc hình trái xoan.
• Lá có màu xanh đậm bóng ở mặt trên và màu xanh nhạt ở mặt dưới.
• Cuống lá ngắn, mép lá nguyên không răng cưa.
• Kích thước lá thường dài khoảng 5-10cm và rộng 3-5cm.

Hoa và quả

• Hoa ba kích mọc thành cụm ở kẽ lá, màu trắng hoặc vàng nhạt, có 5 cánh.
• Mùa hoa thường rơi vào tháng 4-6 hàng năm.
• Quả ba kích có dạng hình cầu nhỏ, khi chín có màu đỏ hoặc tím đen.

Môi trường sống

• Cây ba kích thường mọc tự nhiên trong rừng núi ẩm ướt, ở độ cao 800-1500m.
• Phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Cao Bằng.

Đặc điểm nhận biết củ ba kích

Phần dược liệu quý giá nhất của cây ba kích chính là rễ củ. Dưới đây là những đặc điểm giúp bạn nhận biết củ ba kích thật:

Hình dáng bên ngoài

• Củ ba kích có dạng hình trụ dài, thường cong queo không đều.
• Kích thước trung bình dài 10-30cm, đường kính 0.5-2cm tùy theo tuổi của cây.
• Vỏ ngoài có màu nâu đất hoặc nâu đỏ, có nhiều vết nhăn dọc và ngang.
• Bề mặt có nhiều u nốt và rãnh sâu tạo thành những hình như đốt tre.

Đặc điểm khi bẻ hoặc cắt

• Khi bẻ, củ ba kích thật sẽ phát ra tiếng “rắc” giòn rụm.
• Mặt cắt ngang có màu vàng nhạt hoặc hơi nâu, có vân sáng.
• Ruột củ đặc, không bị rỗng hoặc có khoảng trống bên trong.
• Phần lõi có màu vàng đậm hơn phần vỏ.

Mùi vị

• Củ ba kích có mùi thơm đặc trưng, hơi ngai ngái.
• Vị hơi đắng, ngọt nhẹ và có cảm giác hơi tê tê đầu lưỡi khi nếm.

Phân biệt ba kích thật và giả

• Ba kích giả thường có màu sáng hơn, đều hơn và ít vết nhăn.
• Ba kích giả khi bẻ không có tiếng kêu giòn mà thường mềm hoặc xốp.
• Ba kích giả thường không có mùi thơm đặc trưng, hoặc có mùi lạ.
• Khi ngâm nước, ba kích thật ngấm nước chậm và đều, ba kích giả thường ngấm nước nhanh và phồng lên.

Cách thử độ tinh khiết

1. Thả vào nước: Ba kích thật sẽ chìm xuống đáy, ba kích giả thường nổi.
2. Đốt thử: Ba kích thật khi đốt cháy chậm và có mùi thơm, ba kích giả cháy nhanh và có mùi khét.

Có những loại ba kích nào?

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại ba kích khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và công dụng riêng:

Ba kích tía (Morinda officinalis)

• Đây là loại ba kích chính thống và phổ biến nhất, được sử dụng phổ biến trong Đông y.
• Củ có màu nâu đỏ hoặc nâu tía, nhiều rãnh và nốt sần.
• Công dụng mạnh trong việc bổ thận tráng dương, mạnh gân cốt.
• Phân bố chủ yếu ở vùng Tây Bắc Việt Nam.

Ba kích thiên (Morinda cochinchinensis)

• Loại này có củ nhỏ hơn ba kích tía, màu vàng nhạt đến nâu vàng.
• Mùi thơm nhẹ hơn, vị ngọt đậm hơn.
• Công dụng tương tự ba kích tía nhưng dịu hơn, phù hợp với người thể trạng yếu.
• Phân bố ở các tỉnh miền Trung và Nam Trung Bộ.

Ba kích nam (Erycibe obtusifolia)

• Thực chất là một loài khác, không thuộc họ ba kích thực sự.
• Củ có màu vàng nhạt, ít vân nổi hơn.
• Công dụng chủ yếu về trị phong thấp, ít tác dụng bổ thận.
• Phân bố chủ yếu ở các tỉnh phía Nam.

Ba kích hoang (Morinda umbellata)

• Là loại ba kích mọc hoang dã, củ nhỏ và mảnh hơn.
• Màu sắc thường sậm hơn, gần như đen.
• Công dụng mạnh nhưng khó tìm và khan hiếm.
• Mọc rải rác ở các vùng núi cao.

Kết luận

Việc nhận biết đúng cây và củ ba kích thật là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả khi sử dụng. Với những đặc điểm nhận dạng trên, bạn có thể tự tin hơn khi lựa chọn ba kích chất lượng. Tuy nhiên, để an toàn nhất, bạn nên mua ba kích và các sản phẩm từ ba kích từ những địa chỉ uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.

Nếu bạn đang tìm kiếm ba kích chất lượng cao cùng các sản phẩm từ ba kích như rượu ba kích ngâm đúng chuẩn, hãy truy cập website https://thittraugacbep.com.vn/ hoặc liên hệ trực tiếp qua hotline 0946 996 363 để được tư vấn và lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình.