Trong chế biến món ăn của người vùng cao đặc biệt là của đồng bào dân tộc Thái không thể thiếu hạt dổi rừng và hạt mắc khén. Với sự phát triển du lịch, giao thoa văn hóa nhiều đặc sản ẩm thực Tây Bắc được biết đến nhiều hơn, loại hạt này cũng được sử dụng trong các món ăn như thịt gác bếp, lạp xưởng,… Khám phá thêm công dụng và cách chế biến hạt dổi sẽ giúp bạn được thưởng thức thêm nhiều món ngon đặc sản vùng miền hơn. Cùng thittraugacbep.com.vn tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị qua bài viết sau nhé.
Hạt dổi rừng là gì?
Dổi là loại cây rừng mọc tự nhiên, thân gỗ mọc thẳng ít cành, mùa thu hoạch quả vào tháng 10, 11 hạt chín sẽ rụng, người dân đi nhặt để về sử dụng hoặc bán.
Cây dổi có 2 loại gồm loại lấy gỗ (cây dổi tẻ) và loại lấy hạt (cây dổi nếp). Cây dổi tẻ sẽ có hạt cứng, mùi vị hắc không được dùng để ăn. Đối với cây dổi nếp hạt sẽ rất thơm mang đi phơi khô sử dụng trong chế biến món ăn.

Hạt dổi còn được gọi là “Vàng đen Tây Bắc” rất đắt và khó kiếm. Bởi cây rất khó trồng và thu hoạch để có thể nhận được quả dổi thì phải mất 5 năm, cây từ 10 năm tuổi thì sản lượng hạt chỉ từ 3kg trở lên. Do đó để tìm được hạt dổi chuẩn Tây Bắc cả về số lượng và chất lượng như tại Thittraugacbep.com.vn thật không dễ dàng.
Hạt dổi khi phơi khô có mùi thơm, khi sử dụng thì nướng trên than hồng hạt dổi nở căng có mùi thơm ngào ngạt khó có thể lẫn được. Hạt dổi được sử dụng làm gia vị cho rất nhiều món ăn như thịt trâu, thịt bò, cá gác bếp, gia vị chấm, thịt nướng,…
Cách phân loại hạt dổi rừng chuẩn
Hiện nay trên thị trường có bán 4 loại hạt dổi, nếu không biết cách phân biệt thì rất dễ mua nhầm. Sau đây Thittraugacbep hướng dẫn cách phân loại hạt dổi như sau:

- Loại 1: Hạt dổi được thu hoạch từ những cây dổi rừng già trên 30 năm tuổi, hạt dổi chín đổ trên cây, được nhặt khi hạt rụng mang về phơi khô. Loại này sẽ cực hiếm và đắt, rất khó để mua ở ngoài chợ hay phổ biến thường bà con ở bản nhặt về sử dụng trong gia đình khi có khách quý.
- Loại 2: Hạt dổi được thu hoạch từ cây dổi rừng có tuổi đời ít, khi thu hoạch quả sẽ lẫn quả chín và quả chưa chín, mang đi phơi khô để dùng hoặc bán.
- Loại 3: Hạt dổi trồng, tuổi đời còn non, hạt to và đen hơn loại 1 và 2 mùi rất hắc chứa nhiều tinh dầu khi nướng trên than sẽ không nở căng. Loại này nếu ai từng ăn loại 1, 2 sẽ phân biệt được mùi vị, với những người chưa ăn sẽ rất khó để biết.
- Loại 4: Đây không phải là hạt dổi, nhiều người không có kinh nghiệm rất dễ bị nhầm lẫn, hạt dổi thường to, bóng đẹp hạt vàng cánh gián. Khi bổ đôi thì bên trong ướt, nướng không nở, mùi hắc khó chịu.
Công dụng của hạt dổi rừng Thittraugacbep
Hạt dổi được biết đến như loại gia vị cho các món ăn nhưng nó cũng mang đến nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe chúng ta như:
Hạt dổi rừng chữa các bệnh tiêu hóa
Hạt dổi được coi là vị thuốc quý các tác dụng quan trọng khi chữa các bệnh về tiêu hóa. Khi ăn các món có tính lạnh như tiết cạnh, ốc, trứng lộn cho thêm hạt dổi sẽ giúp kích thích tiêu hóa và hạn chế được tiêu chảy.
Hạt dổi chữa bệnh xương khớp
Ngâm rượu hạt dổi để uống khi mắc các bệnh về thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, gai cột sống rất an toàn lành tính, thuần tự nhiên.
Sử dụng hạt dổi làm gia vị món ăn
Hạt dổi được làm gia vị chẩm chéo hoặc tẩm ướp các món ăn như thịt gác bếp, măng ngâm, thịt nướng,… tạo nên hương vị cay cay, thơm đặc trưng chỉ ăn một lần là nhớ mãi.
Sử dụng và chế biến hạt dổi rừng đúng cách
Khi dùng hạt dổi, bà con vùng cao thường có thói quen: “ăn đâu, giã đấy”. Hạt chỉ nên chế biến vừa đủ cho mỗi lần dùng. Con số “lành” thường là 1, 3, 5 hoặc 7 hạt – chẵn lẻ theo đúng phong tục. Phần còn lại nên cất giữ nơi khô ráo, đậy kín để hương thơm không bị bay mất.
Muốn hạt dổi rừng dậy mùi, nhất định phải nướng trên than hoa đỏ hồng hoặc lửa nhỏ bếp gas. Lúc nướng, hạt sẽ nở nhẹ, da nhăn lại và bốc mùi thơm ngào ngạt rất đặc trưng. Lưu ý, không nên rang trên chảo nóng, vì cách đó dễ khiến hạt cháy sém mà lại không bung mùi như mong muốn.
Sau khi nướng xong, chỉ cần giã hoặc xay mịn hạt, rồi trộn vào các món ăn hay pha thành gia vị chấm – là đã có ngay một thứ gia vị đặc sản thơm lừng hồn núi rừng.
Các kiểu pha gia vị chấm với hạt dổi đậm đà, cay nồng
Chẩm chéo: Hạt dổi, mắc khén, muối, ớt, tỏi, gừng, rau thơm, tất cả được giã nhuyễn, trộn đều, có thể thêm nước mắm hoặc mẻ tùy khẩu vị. Cầu kỳ hơn một chút, nhưng đổi lại là một thứ chấm đậm đà, thơm, cay, dậy mùi núi rừng.
Chẩm: Người Thái trắng lại hay dùng kiểu pha đơn giản hơn gọi ngắn gọn là chẩm. Chỉ cần hạt dổi rừng, mắc khén, bột canh, ớt tươi trộn đều theo tỉ lệ vừa miệng. Cách làm gọn nhẹ, nhưng mùi vị vẫn đủ cay, bùi, thơm – rất bắt miệng khi ăn cùng cơm nếp, thịt luộc, hay thậm chí là chấm xôi cũng ngon.
Muối trộn hạt dổi: Nếu bạn không có đủ nguyên liệu cầu kỳ, chỉ cần muối rang vàng và hạt dổi đã giã nhuyễn là đủ. Trộn hai thứ lại với nhau, ta có ngay một món chấm “nhanh – gọn – thơm lừng”. Có thể thay muối rang bằng bột canh nếu thích vị đậm đà hơn.
Gợi ý các món ngon với hạt dổi rừng
Bạn mua hạt dổi nhưng chưa biết chế biến với nhiều món ngon vùng cao thì sau đây là một vài gợi ý bạn có thể tham khảo:

- Cá nướng Pa Pỉnh Tộp: Món ngon đặc sản này, cá được ướp chung với hạt dổi cho vị cay nồng, thơm ngon hấp dẫn hơn nhiều.
- Tiết canh: Giã nhuyễn hạt đổi để ăn chung với tiết canh rất ngon, vị cay nồng của hạt dổi sẽ làm át đi vị tanh của tiết sống.
- Thịt gác bếp: hạt dổi là một trong những gia vị quan trọng tạo nên hương vị các món thịt gác bếp trứ danh Tây Bắc.
- Chẩm chéo: Loại gia vị chấm đặc trưng trong mâm cơm của người Thái, có loại chẳm chéo khô và ướt, tùy từng món ăn sẽ được có cách pha khác nhau.
- Thịt nướng: Dậy vị món nướng khi ướp các loại thịt gà, thịt lợn, thịt bò chung với mắc khén và hạt dổi.
Trên thị trường hạt dổi rừng có giá bao nhiêu?
Giá hạt dổi không có một con số cố định, bởi còn phụ thuộc vào loại hạt và chất lượng từng mẻ.
Loại hạt dổi rừng ngon nhất là hạt dổi nếp – được thu hái từ những cây dổi rừng cổ thụ, khi hạt chín đỏ và tự rụng xuống. Hạt loại này có mùi thơm rất đặc trưng, đậm và bền mùi khi nướng. Vì hiếm và chất lượng cao nên giá của nó cũng thuộc hàng “đắt xắt ra miếng”, dao động khoảng 2 – 3 triệu đồng mỗi kg.
Ngoài ra, một số nơi bán hạt dổi từ cây trồng hoặc cây ít tuổi hơn, hạt lẫn cả loại chín đỏ lẫn hạt non. Loại này thì giá “mềm” hơn, khoảng 1,5 – 2 triệu đồng/kg – phù hợp với nhu cầu sử dụng thông thường.
Cách bảo quản hạt dổi giữ được hương vị, lâu hỏng?
Hạt dổi rừng rất thơm, nhưng cũng dễ hỏng nếu không biết cách bảo quản. Kinh nghiệm của người Tây Bắc mà mình muốn gửi đến bạn đó là:
- Khi vừa thu hái xong, hạt cần được phơi thật khô dưới nắng nhẹ, để bay hết hơi nước.
- Sau đó nên cất trong lọ kín, khô ráo – tốt nhất là lọ thủy tinh hoặc hộp gỗ.
- Tránh để trong túi nilon hoặc nơi ẩm thấp, vì dễ khiến hạt bị mốc, mất mùi thơm tự nhiên.
- Bảo quản nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào.
Với cách bảo quản đúng, hạt dổi có thể giữ được hương thơm đặc trưng đến cả năm mà không sợ hỏng.
Mua hạt dổi rừng hàng chuẩn Tây Bắc tại Thittraugacbep.com.vn
Thittraugacbep.com.vn tự hào là đơn vị cung cấp tất cả các đặc sản Tây Bắc hàng thật giá thật trên toàn quốc. Với sứ mệnh là kết nối vùng đặc sản, vừa tạo nguồn thu nhập công việc ổn định cho bà con vùng cao, vừa là quảng bá các món ngon tinh hoa núi rừng đến với nhiều người hơn.

Tại Thittraugacbep.com.vn công khai về giá, nguồn gốc sản phẩm địa chỉ rõ ràng, mọi thông tin đều được minh bạch đối với tất cả mọi người.
Các sản phẩm đều được thu mua từ bà con vùng cao khu vực Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình, không có chất bảo quản đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Hàng được bán và giao toàn quốc, miễn phí vận chuyển đối với toàn bộ mọi giá trị đơn hàng. Bấm ngay vào giỏ hàng, đặt hàng để nhận được hàng sớm nhất bạn nhé!
Hạt dổi rừng được ví như “vàng đen Tây Bắc” đã tạo nên hương vị cho những món ăn mang đậm đà bản sắc dân tộc. Để có thể thưởng thức trọn vẹn tinh hoa ẩm thực này truy cập ngay vào gian hàng của Thittraugacbep.com.vn để mua hạt dổi và nhiều đặc sản Tây Bắc với ưu đãi hấp dẫn nhất!
Bạn yêu thích hương vị đặc trưng của thịt trâu gác bếp, nhưng lại lo ngại về chất lượng và nguồn gốc? Hãy để thittraugacbep.com.vn mang đến cho bạn trải nghiệm tuyệt vời với sản phẩm thịt trâu gác bếp chuẩn Tây Bắc, thơm ngon và đảm bảo an toàn. Đặt hàng ngay hôm nay để cảm nhận sự khác biệt!